දෝලනේක්ෂය(Oscilloscope)

විද්‍යුත් සංඥාවන් හී පවතින තරංග ශ්‍රිත අධ්‍යනය කිරීමට දෝලනේක්ෂය හෙවත් Oscilloscope යන උපකරණය යොදා ගැනෙනවා.එහි ඇති තිරය මත උපකරණය මඟින් ග්‍රහණය කර ගන්නා විද්‍යුත් සංඥාවන්ගේ තරංගාකාර හැඩ ප්‍රස්තාරිකව නිරූපණය කෙරෙනවා (රූපය බලන්න). මෙම උපකරණය තරමක් මිල අධික නිසා කුඩා පරීක්ෂණ කිරීමට ශිෂ්‍යයෙකුට මෙය මිල දී ගැනීම ප්‍රායෝගික නැහැ.ඒ නිසා අද ගෙදර විද්‍යාගාරයෙන් ඉදිරිපත් කරන්නේ තමන්ගේ ගෙදර තිබෙන සාමාන්‍ය පරිගණකය දෝලනේක්ෂයක් බවට හරවා ගන්නා ආකාරයයි.මෙම පරිවර්තනය සිදු කිරීමට කුඩා ඉලෙක්ට්‍රොනික පරිපථයක් සාදා ගැනීමට සිදු වනවා.මේ පරිපථය ප්‍රතිරෝධක වලින් පමණක් සමන්විත ඉතා සරල එකක්.මේ පරිපථය භාවිතා කරන්නේ ඔබේ පරිගණකයේ ආරක්ෂාව උදෙසායි.එහෙත් යම් කෙනෙකුට මෙම පරිපථය සාදා ගැනීමට අපහසු නම් පරිපථය නොමැතිව කුඩා පරිගණක මයික්‍රෝෆෝනයක් ආධාරයෙන් මෙම දෝලනේක්ෂය,ශබ්ද තරංග නිරීක්ෂණය කිරීමට යොදා ගන්න පුළුවන්. පහතින් දක්වා ඇත්තේ මෙය නිර්මාණය කිරීමට අවශ්‍ය සම්පූර්ණ උපාංග ලැයිස්තුවයි.ඉහත කී ලෙස කවුරුන් හෝ ශබ්ද තරංග නිරීක්ෂණය පමණක් සිදු කිරීමට බලාපොරොත්තු වනවා නම් අවශ්‍ය වන්නේ පරිගණකයක්, මයික්‍රෝෆෝනයක් හා මෘදුකාංගය පමණයි.

අවශ්‍ය දේවල්

1.පරිගණකයක්

2.50K විචල්‍ය ප්‍රතිරෝධකයක්

3.22K ප්‍රතිරෝධක දෙකක්

4.82K ප්‍රතිරෝධක දෙකක්

5.3.5mm audio Jack එකක් (පරණ headphone එකකින් ගලවා ගන්න පුළුවන්)

6.මයික්‍රෝෆෝනයක්

7.මෘදුකාංගය (මෙතනින් බාගන්න)

1.පළමුවෙන්ම 2- රූපයේ දැක්වෙන පරිපථය නිර්මාණය කර ගත යුතුයි.මෙය ඉතා සරල එකක් නිසා ප්‍රතිරෝධක අග්‍ර එකිනෙක අමුණා පරිපථය සාදා ගන්න.මෙහි අග්‍ර ලෙස දක්වා ඇති කොටස් සඳහා තනි කම්බියක් සහිත දිග වයර් කොටස් යොදා ගන්න.

2.පරිපථ සටනනේ audio jack ලෙස දක්වා ඇති  කොටස පමනක් අදාළ පරිදි පාස්සා ගන්න.

3.දැන් මෘදුකාංගය, එහි දැක්වෙන උපදෙස් වලට අනුකූලව පරිගණකයේ ස්ථාපනය කර ගන්න.

4.සාදා ගත් පරිපථය audio jack එක මඟින් පරිගණකයේ මයික්‍රෝෆෝන සම්බන්ධ කරන port එකට (mic in) සම්බන්ධ කරන්න.

5.දැන් මෘදුකාංගය විවෘත කර 3-රූපයේ රතු පැහැ කොටු වලින් දැක්වෙන මෘදුකාංග සැකසුම් සකසා ගන්න. 

දැන් ඇත්තේ සාදාගත් දෝලනේක්ෂය ක්‍රියා කරවීමයි. ඒ සඳහා අපට  බැටරි මඟින් ක්‍රියා කරන කුඩා පොකට් රේඩියෝවක් භාවිතා කරන්න පුළුවන්. 4-රූපයේ ආකාරයට රේඩියෝව ක්‍රියාත්මක කර එහි ස්පීකරයේ වයර් සම්බන්ධ වන ස්ථානයේ එක තැනක අප සාදාගත් පරිපථයේ එක අග්‍රයකුත් අනෙක් ස්ථානයේ පොදු අග්‍රයත් තබා එහි තරංග රටා නිරීක්ෂණය කරන්න.

අවවාදයයි

විදුලි සර වැදීමේ අවදානම සහ පරිගණකය අකර්මණ්‍ය විය හැකි බැවින් කිසි විටෙක නිවසේ ප්‍රධාන විදුලියෙන් ක්‍රියා කරන රේඩියෝ මේ සඳහා භාවිතා නොකරන්න.

ශබ්ද නිරීක්ෂණය කිරීම

ඉහත දක්වා ඇති පරිපථය සාදා ගත නොහැකි කෙනෙක්ට මෙම දෝලනේක්ෂය,ශබ්ද තරංග නිරීක්ෂණය කිරීමට යොදා ගන්න පුළුවන්.එයට කල යුතු වන්නේ පරිගණකයට මයික්‍රෝෆෝනය සම්බන්ධ කර මෘදුකාංගය ක්‍රියා කරවීම පමණයි.(ඉහත දක්වා ඇති settings සකසා ගන්න )

 පහත දක්වා ඇති ලින්ක් එකෙන් tone generator එක විවෘත කර ගන්න.Tone Generator එක භාවිතා කර ඔබට පරිගණක ස්පීකරය සමීපයේ මයික්‍රෝෆෝනය තබා විවිධ සංඛ්‍යාතයන් හී ශබ්ද තරංග නිරීක්ෂණ කල හැකියි.

http://plasticity.szynalski.com/tone-generator.htm